84- اخلاق دانشجویی

1- اهمیت و ضرورت
- اهمیت علم و علم آموزی، از دیدگاه اسلام، به قدری واضح است که نیازی به توضیح ندارد.
- نخستین آیاتی که بر پیامبر اکرم نازل شد، بهترین دلیل بر جایگاه ویژه تعلیم و تعلیم در اسلام است: "اقرأ باسم ربّک الّذی خلق..." "بخوان به نام پروردگارت که جهان را آفرید . همان کس که انسان را از خون بسته
ای خلق کرد. بخوان که پروردگارت از همه بزرگوارتر است، همان کسی که به وسیله قلم تعلم داد، و به انسان آنچه را نمی دانست یاد داد."
- ضرورت تحصیل علم از دیدگاه اسلام، ضرورتی مطلق است. یعنی نه قید افرادی دارد، نه قید زمانی، نه قید مکانی و نه هیچ قید و محدودیت دیگری.
- آیا تحصیل علم، مطلوبیت ذاتی دارد؟
- تحصیل علم، مطلوب ذاتی نیست . یعنی به صر ف عالم شدن و تحصیل علم، سعادت حقیقی انسان تأمین نمی شود . چه فراوان بوده اند اندیشمندانی که علم را در جهت توسعه فساد به کار گرفته اند.
2- دانش اندوزی و پارسایی
- پارسایی چه نقشی در تعلیم و تحصیل معرفت و دانش حقیقی دارد؟
- بی تردید متون دینی، همه انسان ها حتی ک افران و فاسقان را به دانش اندوزی و پیروی از دانش و پرهیز از پیروی گمان دعوت کرده و به تعقل و تدبر فرا خوانده اند.
- پارسایی در کنار خردورزی و دانش اندوزی به معنای ناتوانی بی تقوایان از درک و اقامه براهین عقلی نیست؛ بلکه مراد آن است که با بازگرداندن روح و سرشت آدمی به حالت پاکی و صداقت نخستین و فطری اش، فراگیری و پذیرش حقایق را برای او تسهیل می کند.
- تقوا سبب می شود فطرت انسان به پاکی و زلال نخستین خود باز گردد.
3- موانع دست یابی به علم حقیقی

ذهن آدمی، گاه در اثر چینش نادرست مقدمات یا کوتاهی در انتخاب مواد یقین آور برای استدلال، دچار خطا می شود و گاه در اثر مشکلات اخلاقی و آلودگیهای نفسانی از درک درست حقایق، ناتوان می گردد:

١- پیروی از حدس و گمان
یکی از لغزشگاه های فهم و اندیشه درست آن است که انسان به جای پیروی از یقین، به گمان و حدس، بسنده کند.
٢- تقلید کورکورانه
متأسفانه یکی دیگر از موانع تحصیل علم واقعی و داشتن اندیشه درست، سپردن مهار تفکر به دست دیگران است. به تعبیر مولوی: که به ظن تقلید واستدلالشان قایمست و جمله پر و بالشان . (در این راستا مراجعه شود به سوره بقره آیه ١٧٠ و احزاب آیه ٦٧)
٣- شتاب زدگی
انسان، گاه در داوریهای علمی و عقلانی خود شتاب می کند؛ و به صرف فراهم آمدن اطلاعاتی اندک درباره یک موضوع، به نتیجه گیری می پردازد. قرآن کریم در تقبیح شتاب زدگی می فرماید:
 "ویدع الانسان بالشر دعاءه بالخیر و کان الانسان عجولاً" (اسرا/ ١١)
و انسان بر اثر شتاب زدگی، بدی را طلب می کند و آن گونه که نیکی ها را طلب می کند و انسان، همیشه عجول بوده است.
امام علی (ع): از شتاب زدگی بپرهیز؛ زیرا شتاب زدگی در کارها موجب می شود که انسان به هدف نرسد و کارش مورد ستایش نباشد.
٤- تمایلات نفسانی
هدف از تحصیل علم = رسیدن به حقیقت به میزان توان.
مانع از رسیدن به حقیقت = نشستن گرد و غبار گرایشهای نفسانی بر چهره دیدگان اندیشه.
عوامل انحراف تفکر:
١- حب
٢- بغض
٣- جهت گیریهای تعصب آمیز
٤- عجب و خودبزرگ بینی

(آیین زندگی (اخلاق کاربردی)، احمد حسین شریفی. صص 31 الی 40)