دین مبین اسلام داراى آیینى است که آداب اجتماعى و سلوک با مردم را در قالب اخلاقى و رفتار اجتماعى به مسلمانان توصیه مى کند. از جمله این تعالیم آداب سفر است و ما مختصراً به گوشه هایى از آن اشاره مى کنیم:
1. صدقه دادن که در مجامع روایى، ائمه اطهار علیهما السلام فرموده اند:
امام صادق صلى الله علیه و آله: «افتتح سفرک بالصدقة»[1]؛ «سفرت را با صدقه شروع کن».
و نیز «الصدقة تدفع البلاء»[2]؛ «صدقه بلاها را دفع مى کند».
2. گفتن بسم اللَّه هنگام سوار شدن به وسیله نقلیه.
3. خواندن آیة الکرسى؛ «اللّهُ لا إِلهَ إِلّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی اْلأَرْضِ مَنْ ذَا الَّذى یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلّا بِإِذْنِهِ یَعْلَمُ ما بَیْنَ أَیْدیهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ لا یُحیطُونَ بِشَیْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلّا بِما شاءَ وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّماواتِ وَ اْلأَرْضَ وَ لا یَؤُدُهُ حِفْظُهُما وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظیمُ. لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللّهِ فقد استَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى لَا انْفِصامَ لَها وَ اللّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ. اللّهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ الَّذینَ کَفَرُوا أَوْلِیاؤُهُمُ الطّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُماتِ أُولئِکَ أَصْحابُ النّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ»[3].
4. خواندن این جملات از آیات کریمه قرآن جهت حفظ وسیله نقلیه؛ «لِتَسْتَوُوا عَلى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْکُرُوا نِعْمَةَ رَبِّکُمْ إِذَا اسْتَوَیْتُمْ عَلَیْهِ وَ تَقُولُوا سُبْحانَ الَّذى سَخَّرَ لَنا هذا وَ ما کُنّا لَهُ مُقْرِنینَ»[4].
5. کمک و یارى همسفران، این وظیفه اجتماعى آن قدر مهم است که در روایت در فضیلت این کار آمده است که:
حضرت زین العابدین علیه السلام؛ با اشخاص مختلف و ناآشنا سفر مى کرد تا بتواند به آنها یارى و اعانت کند.
