69- هفتمین حال از احوالات عارفان راستین: انس

انس، خوگرفتن، حالت بعد از شوق در دل سالک عارف است. و آن مرحله‌ای از حالات است که سالک در آن چیزی درک نمی‌کند و اگر در آتش افکنده شود، در انسش تأثیری نداشته، سوزش آتش و حرارت آن را نمی‌فهمد. بنابراین انس، لذّت باطن به مشاهده جمال الهی است.

شهید مطهری (ره) در مبحث «انس و لذّت» با بهره‌وری و استناد به کلام نورانی امام علی (ع) می آورد:

اَلَلّهُمَّ إِنَّکَ آنَسُ الآنِسینَ لِأَوْلِیائِکَ، وَ أَحْضَرُهُمْ بِالکِفایَهِ لِلْمُتَوکِّلینَ عَلَیْکَ.

پروردگارا تو از هر انیسی برای دوستانت انیس‌تری و از همه آنها برای کسانی که به تو اعتماد کنند برای کارگزاری آماده‌تری.

حضرت علی (ع) همچنین در خصوص چگونه می‌فرماید:

کُنْ لِلَهِ مُطیعاً، وَ بِذِکْرِهِ آنِساً.

اطاعت خدا را بپذیر و با یاد خدا انس گیر.

سالک  در مقام انس با دنیای جدید خود انس می‌گیرد. از اشارات غیبی تغذیه می‌شود و در درون خود به سماع می‌آید. در شور و شوق این سماع درونی و با لذت لطایف و اشارات غیبی، از آب و نان بی‌نیاز می‌گردد. در مقام انس، جلوه معشوق را با همه حواس و مشاعر خود در پرتو نور حمید از همه جا در می‌یابد. پیشرفت سالک در مقام انس، عوارض و آثاری دارد از جمله: انس به نور کشف، همراه با شیفتگی و شیدایی، ضربات مداوم موج فنا.

اهل انس را نشانه‌هایی است از آن جمله:

الف- از غیر محبوب و مأنوس خود، گریزان و در وحشت هستند.

ب- چنان با ذکر محبوب انس گرفته‌اند که در اغلب اوقات مستغرق تفکّر و تذکّر او می‌باشند.