228- ویژگی های نظام اخلاقی اسلام

 

     الف- شمول نظام ارزشی اسلام: نظام ارزشی و اخلاقی اسلام ، نظامی فراگیر و عامّ و شامل است. در اسلام تمامی ارتباط مناسب و مفید در نظر گرفته شد، ارتباط انسان با خدا، خلق، خود ، خانواده، جامعه ، روابط بین الملل، امّا دیگر مکاتب، تنگ و محدود است.

    ب- انسجام درونی: به مجموعه ای نظام گفته می شود که تمامی اجزاء و عناصر آن با یکدیگر ارتباط و انسجام داشته باشد و همه آنها هدف واحدی را داشته باشند. در بسیاری از مکاتب اخلاقی چنین انسجام و پیوندی مشهود نیست، پول یا علم یا قهرمان شدن ارزش است.

   ج- قابلیّت تبیین عقلانی: نظام اخلاقی اسلام ، قابل تبیین و استدلال است.

   د- ترکیبی از ملاک ها :  نظام اخلاقی اسلام با محور قراردادن خداوند، همه محاسن و ویژگی های مثبت دیگر مکاتب را یکجا در خود جمع کرده است.

  ه- حسن فعلی و فاعلی : از دیدگاه دین مبین اسلام تنها معیار ارزش، حسن فعلی نیست بلکه باید به حسن فاعلی هم توجّه کرد.

 و- مراتب داشتن ارزش ها : در اسلام، ارزش ها دارای مراتب و مراحلی هستند در حالی که در بسیاری از مکاتب اخلاقی ارزش را دارای یک مرحله می دانند. به عنوان مثال در مکتب کانت اگر کاری فقط برای اطاعت از حکم عقل و ندای وجدان باشد ارزشمند است امّا اگر اطاعت از حکم عقل همراه با ارضای عواطف باشد ارزشی ندارد، در حالی در دین اسلام هریک از این رفتارها دارای ارزشی می باشند0