پایگاه علمی دکتر نقی سنایی (عضو هیأت علمی دانشگاه)

اخلاقی: مبانی و مفاهیم اخلاق اسلامی، اخلاق کاربردی، اخلاق خانواده، اخلاق حرفه ای، فلسفه اخلاق، عرفان اسلامی

پایگاه علمی دکتر نقی سنایی (عضو هیأت علمی دانشگاه)

اخلاقی: مبانی و مفاهیم اخلاق اسلامی، اخلاق کاربردی، اخلاق خانواده، اخلاق حرفه ای، فلسفه اخلاق، عرفان اسلامی

پایگاه  علمی دکتر نقی سنایی (عضو هیأت علمی دانشگاه)

1- استفاده از مطالب سایت با ذکر آدرس سایت (drsanaei.blog.ir) و به نام دکتر نقی سنائی، نه تنها منعی ندارد، بلکه موجب افتخار و مباهات خواهد بود.
2- با التفات به تخصّصی بودن مطالب، در صورت امکان از نظرات ارزنده تان، حقیر را بهره مند فرمایید.
3- اینجانب دارای وبلاگ به آدرس http://drsanaei.blogfa.com/ می باشم که در صورت تمایل از مطالب متنوع آن بهره وری فرمایید.
4_ لطفا در کانال آیات و احادیث اخلاقی با آدرس drnaghisanaei@ در پیام رسان ایتا عضو شوید و دوستان و گروه ها را تشویق و توصیه فرمایید تا عضو شوند و از آیات و احادیث اخلاقی همراه با منابع و مأخذ بهره ببرند و بدین وسیله در تبلیغ دستورات اخلاقی دین مبین اسلام سهیم شوید.تشکر و ارادت

تبلیغات
Blog.ir بلاگ، رسانه متخصصین و اهل قلم، استفاده آسان از امکانات وبلاگ نویسی حرفه‌ای، در محیطی نوین، امن و پایدار bayanbox.ir صندوق بیان - تجربه‌ای متفاوت در نشر و نگهداری فایل‌ها، ۳ گیگا بایت فضای پیشرفته رایگان Bayan.ir - بیان، پیشرو در فناوری‌های فضای مجازی ایران
بایگانی
آخرین نظرات
نویسندگان

۴ مطلب در آذر ۱۴۰۴ ثبت شده است

 

بدیل مناسب در قبال نظریه ی خودگروی و وظیفه گروانه، نظریه ی سودگروی است که تقریباً نقایص هر دو را جبران می کند.
خودگروی به ازدیاد خیر اهمیت می داد، ولی نسبت به مردم بی اهمیت بود. در مقابل، نظریه ی وظیفه گروانه به مردم اهمیت می داد، ولی به ازدیاد خیر به اندازه ی کافی اهمیت نمی داد.
این نظریه بر قواعدی استوار است که بیشترین خیر را فراهم می کند و یا می توان انتظار داشت که فراهم کند.
جرمی بنتام تلاش کرد که با استفاده از هفت بُعد، خوشی ها و دردها را محاسبه ای لذت شمارانه کند.
جان استوارت میل نیز تلاش کرد که کیفیت را علاوه بر کمیت، از طریق شدت دوام، میزان یقین، قرابت، بارآوری، خلوص و وسعت، در ارزش گذاری لذات تاثیر دهد.

سودگروی عام
 

این نظریه اعتقاد دارد که برای عمل اخلاقی نباید پرسید که کدام عمل بهترین نتایج را دارد. این نظریه درباره ی قوانین نیز صحبت نمی کند. بر اساس این نظریه، باید سوال شود: اگر کسی بخواهد در چنین مواردی چنین و چنان کند، چه رخ خواهد داد؟
بنابراین نظریه، عمل مرد فقیری که دزدی می کند، بیشترین غلبه ی خیر را بر شر ایجاد می کند، ولی عملی اخلاقی نیست و نباید انجام دهد.

سودنگری قاعده نگر
 

این نظریه به جان استوارت میل نسبت داده شده است و همانند نظریه ی وظیفه گرای قاعده نگر، بر نقش و محوریت قواعد تکیه دارد و می گوید با استفاده از یک قاعده ی کلی، مثل راستگویی، باید تعیین کنیم که در موارد جزیی چه کنیم. همچنین برخلاف وظیفه گروی، تاکید می کند ما باید همیشه قواعد را با این سوال که کدام قاعده بیشترین خیر عمومی را برای هر کس فراهم می کند تعیین کنیم.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ آذر ۰۴ ، ۲۱:۰۶
نقی سنایی


 نظریه  کانت را می توان از نوع یگانه انگارانه ی وظیفه شناسی قاعده نگر دانست. او دستورالعمل و قاعده ی امر مطلق را به صورت زیر ارایه می دهد: «تنها بر اساس دستوری عمل کن که در همان حال بتوانی بخواهی که قانونی عمومی شود».
کانت با توجه به تفسیرهایی که از نظریه ی او شده و تناقضات نظر او، استدلال چندان قوی ای در این باره ندارد. او در مراحل بعد نظریه اش را بسط می دهد.
الف ـ اگر، و تنها اگر، بتوانیم بخواهیم که یک اصل، قانونی عمومی شود، عمل بر اساس آن اصل، پذیرفتنی است.
ب ـ‌اگر و تنها اگر، نتوانیم بخواهیم که یک اصل، قانونی عمومی شود، عمل نه آن اصل، خطاست.
ج ـ اگر و تنها اگر، بتوانیم بخواهیم که ضد یک اصل، قانون عمومی شود، عمل بر اساس آن اصل، وظیفه است.
نظریه ی کانت در خصوص دو اصل اخلاقی که با یکدیگر تداخل دارند، متناقض می شود. ضمن آن که هر چند کانت نظریه ی خود را بسط داده است، باز هم شامل تمام اصول نمی گردد. بر اساس نظر او، تمام اصول ضد اخلاقی رد نمی شود، مثل اصل «هرگز کمک نکردن به دیگران».
استدلال کانت، بر اساس اصول خود، کافی نیست و بیشتر به این بستگی دارد که از کدام دیدگاه می خواهد که عموم مردم از قواعد پیروی کنند؛ از دیدگاه احسانی یا مصلحت اندیشانه. این نظریه کم کم ما را از وظیفه گرایی به سودگرایی سوق می دهد و دیدگاه «اخلاقی بودن» را نیز زیر سوال می برد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ آذر ۰۴ ، ۲۱:۰۵
نقی سنایی

 

غایت انگاران در این خصوص که در عمل باید به دنبال خیر چه کسانی باشیم، اختلاف نظر دارند که شامل گروه های زیر هستند:
1ـ خودگروی اخلاقی (اپیکور، هابز، نیچه): این گروه به دنبال خیر خود هستند. اپیکور لذت گرا بوده و خیر و مصلحت را سعادت و سعادت را لذت تعریف کرده است. این گروه، مصلح گرا بوده و روان شناختی یکی از دلایل عمده ی آنان در این گرایش بوده و می گویند که به دنبال رفاه و سود خویش هستیم. بانکر آن را «حبّ ذات» و فروید آن را «خود» نامیده است.
2ـ همه گروی اخلاقی یا سودگروی (بنتام، جان استوارت میل): اینان به دنبال سود و خیر عمومی هستند. آنان لذت گرا نیز بوده اند، اما برخی مثل رَشدَال و جی. ئی مور، لذت گرا نیستند، بلکه «آرمانی» هستند.
3ـ نظرات بینابین: مثل حالتی که خیر را برای گروه های خاصی از جامعه می خواهند.
4ـ دیگر گرایی اخلاقی ناب: بیشترین خیر را برای دیگران (غیر از خود) ایجاد می کنند یا می خواهند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ آذر ۰۴ ، ۲۱:۰۳
نقی سنایی

 

1ـ غایت انگارانه
 

ملاک اساسی و نهایی مسأله درست و نادرست و الزام به لحاظ اخلاقی، عبارت است از میزان خیر نسبی ایجاد شده یا غلبه ی نسبی خیر بر شر. بنابراین، عملی صواب است که خودش یا قاعده ای که تحت آن قرار می گیرد در برابر بدیل های دیگر، حداقل غلبه ی خیر بر شر را ایجاد کند یا احتمالاً ایجاد کند یا هدف ایجاد آن را داشته باشد. پس نظرات غایت انگارانه، چیز درست،‌ الزامی و اخلاقاً خوب را بر چیزی بنا می نهد که از لحاظ غیر اخلاقی خوب باشد. البته این گروه در این که چه چیزی به معنای غیر اخلاقی خوب است اختلاف نظر دارند.
از این گروه، لذت گرایان، خوب را «خوشی» و بد را «رنج» تعریف می کند و لذت ناگرایان، خوب را «قدرت»، «معرفت تحقق نفس» یا «کمال» معنی کرده اند.

2ـ وظیفه گروانه
 

این گروه نمی پذیرند که کارهای خوب، الزامی و اخلاقاً خوب، تابعی است از «آنچه به لحاظ غیر اخلاقی خوب است» یا تابعی از آنچه بیشترین غلبه ی خیر را بر شر برای خود، دیگران و جامعه فراهم می کند. آنها فقط خوبی و بدی نتایج یک عمل یا قاعده را ملاک نمی دانند، بلکه ملاحظاتی دیگر، مانند «وجوه خاصی از خود عمل» یا مثلاً «واقعیت دیگر» یا «طبیعت خودش» را در صواب بودن یا الزامی بودن موثر می دانند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ آذر ۰۴ ، ۲۱:۰۰
نقی سنایی