416. تربیت نفس

کار نفس، حیله‌گری و مکاری و تسویل است. هرگز با توصیه و موعظه نمی‌توان آن را از چنین کاری باز داشت. به تعبیر برخی از بزرگان، اگر 124 هزار پیامبر همگی از نفس خواهش کنند که دست از حیله‌گری و تسویل بردارد، گوش نمی‌دهد. 
🔶یکی از راه‌هایی که می‌توان به وسیلة آن نفس را رام خود کرد و از شر حیله‌گری‌ او در امان ماند، گرسنه‌ نگه داشتن آن است: اَجِعْ کلبَکَ یَتْبَعک؛ سگ خود را گرسنه نگه دار تا رام تو شود و از تو پیروی کند. یعنی نه تنها به هیچ وجه خواسته‌های غیرمعقول و غیرمشروع او را نباید اجابت کرد، بلکه خواسته‌های مباح او را هم باید مدیریت کرد.

 

415. ادب و ضرورت زندگی مودبانه

علامه طباطبایی ره در تعریف ادب:

ادب یعنی ظرافت عمل اخلاقی، زیبایی عمل اخلاقی.  عملی که موافق طبع مخاطب باشد به دو شرط: 

۱. اختیاری باشد

۲. مشروعیت داشته باشد خواه به عقل خواه به دین

علامه حسن زاده آملی ره:

سرمایه راهرو حضور و ادب است

و آن یکی همت و دیگر طلب است

ناچار بود رهرو از این چهار اصول

ورنه به مراد دل رسیدن عجب است

 امیرمؤمنان علی علیه السلام: 
«مَنْ قَلَّ أَدَبُهُ کَثُرَتْ مَسَاوِیهِ؛ کسی که ادب او کم باشد، بدی‌ها او زیاد می‌شود».

به تعبیر مولوی:
از خدا جوییم توفیق ادب
بی‌ادب محروم گشت از لطف رب
بی‌ادب تنها نه خود را داشت بد
بلک آتش در همه آفاق زد
هر چه بر تو آید از ظلمات و غم
آن ز بی‌باکی و گستاخیست هم
هر که بی‌باکی کند در راه دوست
ره‌زن مردان شد و نامرد اوست
از ادب پرنور گشته‌ست این فلک
وز ادب معصوم و پاک آمد ملک
بد ز گستاخی کسوف آفتاب
شد عزازیلی ز جرات رد باب
🔻جامعه ما به شدت نیازمند آموزش «ادب» در حوزه‌های مختلف و در سطوح گوناگون است: «ادب لباس پوشیدن»، «ادب آرایش کردن»، «ادب راه رفتن»، «ادب سخن گفتن»، «ادب گوش دادن»، «ادب نقد کردن»، «ادب مخالفت کردن»، «ادب مواجهه با بزرگان»، «ادب مواجهه با معلم و استاد»، «ادب برخورد با پدر و مادر»، «ادب برخورد با همسایه» و .... 
امید است نظام‌های رسمی و غیررسمی آموزشی و پرورشی در کشور  به وظیفه سترگ خود در آموزش و نهادینه‌سازی ادب فردی و اجتماعی عمل نمایند و موفق گردند