232- اخلاق در فضای مجازی

رعایت اخلاق در زندگی و ارتباطات اجتماعی ضرورت انسانی زیستن است. اخلاق اجتماعی موجب قابل تحمل شدن تزاحمات و اصطکاک‌های اجتناب‌ناپذیر زندگی مدرن می‌شود؛ وگرنه انباشت برخوردها و اختلاف‌ها، زندگی در فضای جدید را غیرقابل تحمل می‌کند. این اخلاق منحصر به فضای واقعی و زندگی اول نیست بلکه در زندگی دوم و فضای مجازی نیز مورد نیاز است و نمی‌توان از آن غفلت کرد.

از آنجا که در جامعه کنونی زندگی بدون در نظر گرفتن اجتماع و مناسبات اجتماعی قابل تصور نیست؛ لذا انسان عصر حاضر، بدون ارتباط با دیگران قادر به برآوردن نیازهایش نیست؛ انسان برای برقراری ارتباطی معقول و با در نظر منافع طرفین، نیازمند داشتن اخلاق است.

این روزها که بنا به نوعی تاخر و عقب‌ماندگی اخلاقی در فضای مجازی شاهد بسیاری از ناهنجاری‌ها و حتی بزهکاری‌ها هستیم،

گسترش استفاده از اینترنت و فضای مجازی در تعاملات روزمره منجر به ایجاد تغییر در زندگی روزمره افراد به ویژه قشر جوان شده است. جاذبه‌های این فضا منجر شده افراد ساعات زیادی از روز خود را در این فضا گذرانده و تعاملات در این فضا را جایگزین تعاملات با اعضای خانواده و همسالان خود کنند. این موضوع صدمات جبران ناپذیری را به رشد اجتماعی افراد وارد کرده و ساختار زندگی اجتماعی آنان را تغییر داده است.

نکات مهم اخلاقی درفضای مجازی:

1. فضای مجازی امتداد فضای واقعی بوده و مخاطبان آن نیز انسان هستند و لذا بسیاری از اصول و قواعد اخلاقی حاکم در جامعه، در این فضا نیز باید حاکم و جاری باشد. پس باید به همه قواعد و اصول اخلاقی و نزاکت و ادب انسانی در فضای مجازی نیز تمکین کنیم.
2. باید برای پرهیز از ساختار شکنی و بی اخلاقی در این فضا، چارچوبی را برای خود تعیین کنیم.
3. نباید اجازه دهیم ویژگی جویندگی و برانگیختگی در هنگام کنشگری ما را به شکستن حریم های اخلاقی ترغیب کند.
4. نباید تحت تاثیر برخی رفتارهای به ظاهر مدرن و ترقی خواهانه ی برخی کنشگران، مرتکب کنش های غیر اخلاقی شویم.
5. باید دراین فضا در انتخاب شبکه، کانال، مخاطب هشیارانه عمل کنیم و از اثر بخشی مطالب و آموزه های ارسالی اطمینان حاصل کنیم.
6. باید در استفاده از سبک نوشتاری یکسان با مخاطبان غیر همآل، غیر هم جنس و غیر هم سطح پرهیز کنیم.
7. اگر برای برخی کاربران، گروه مرجع به شمار می آییم، بواسطه جلب اعتماد آنان در بازگویی سئوالات و دغدغه هایشان نباید خود را در قالب متخصصی همه چیز دان معرفی کنیم و مشاوره های غیرکارشناسانه دهیم.
8. در برقراری ارتباطات عاطفی، بویژه با جنس مخالف باید از تحریک عواطف و احساسات مخاطبان گرفتارو وامانده اجتناب کرده وآنان را به مراجع یا افراد ذیصلاح و متخصص ارجاع دهیم.
9. باید از انتشار هرگونه مطلبی که شائبه افترا، تهمت، غیبت و منکری در این فضا است بشدت احتراز کنیم.
10. باید از نشر و بازپخش هر مطلب و مبحثی که سودآور نبوده و یا تنها از باب احتجاج باطل ویا غلبه بر مخاطبی در فضای عمومی قابل انعکاس است اجتناب کنیم.
11. باید از دستکاری اطلاعات (کم و زیاد کردن و تغییر مضامین) و مطالب منتشره دیگران و حذف متعمدانه بخش هایی از آن بگونه ای که برداشت دیگری از محتوای آن بشود پرهیز کنیم.
12. باید از انتشار هرزنامه و تصاویر مستهجن و خشونت بار و تشویش کننده اجتناب کنیم.
13. باید از نشر هرگونه مطلب بدون نقل منبع و یا تصویر بدون کسب اجازه از افراد ذیحق (حتی فرزندانمان) پرهیزکنیم.
14. نباید مطالب و اخبار غیر واقع و کذب را با هدف تخریب و تشویش اذهان و افکار عمومی منتشر کنیم.
15. باید کلیه رفتار و کنشگری هایمان در فضای مجازی را براساس منطق، وجدان، وارزش های عرفی و انسانی تنظیم کنیم.