226- استحباب خوشرفتارى با مردم و همسایگان
1-[1] امام باقر (ع) فرمود: اگر مى توانى بر کسانى که با آنها معاشرت مى کنى تفوق داشته باشى، این کار را بکن.
2-[2] امام جعفر صادق (ع) فرمود: خود را براى خوشرفتارى با همنشین خویش آماده کن، و خلق و خویت را نیکو گردان، و زبانت را نگهدار، و خشمت را فرو بر، و سخنان بیهوده را رها کن، و عفو را پیشه ساز، و بخشنده باش.
3-[3] ابو ربیع شامى گوید: به حضور امام صادق (ع) رسیدم در حالى که خانه پر از جمعیّت بود، فرمود: اى شیعیان آل محمد، آگاه باشید از ما نیست کسى که هنگام خشم بر خود مسلّط نباشد، و کسى که با یارانش بخوبى رفتار نکند و به آنان که با او خوش اخلاقى کردهاند خوش خلقى نشان ندهد، و با همنشینانش بخوبى معاشرت نکند، و نسبت به همسایگان خوشرفتار نباشد و رعایت نمک خوارگى را ننماید.
4-[4] امام باقر (ع) فرمود: زایر خانه خدا اجر و پاداشى ندارد اگر این سه خصلت در او نباشد: 1- تقوایى که او را از نافرمانى خدا بازدارد. 2- حلمى که به وسیله آن جلو غضبش را بگیرد. 3- با همنشینان بخوبى رفتار نکند.
5-[5] امام صادق (ع) فرمود: پدرم مىفرمود: زیارتکننده خانه خدا پاداش ندارد وقتى که سه خصلت در او نباشد: 1- خلقى که با دوستش بتواند بخوبى رفتار کند، 2- حلم و بردبارى که با آن جلو خشم خود را بگیرد، 3- تقوایى که او را از ارتکاب محرّمات الهى بازدارد.
6-[6] امام صادق (ع) فرمود: از مروّت نیست که انسان آنچه را که در سفر از خوبى و بدى همسفر مىبیند بازگو کند.
7-[7] عمار بن مروان گوید: امام جعفر صادق (ع) مرا نصیحت کرد و فرمود: تو را به پارسایى و برگرداندن امانت به صاحبانش، و راستگویى، و خوشرفتارى با همنشین سفارش مىکنم، و هیچ نیرو و قدرتى نیست مگر از آن خدا.
8-[8] مفضّل بن عمر گوید: به خدمت امام جعفر صادق (ع) رسیدم، به من فرمود: چه کسى با تو همنشین است؟ عرض کردم مردى از برادران ایمانى من.
فرمود: چه کار مى کند؟ گفتم از موقعى که با او آشنا شدهام جایش را نمىدانم. به من فرمود: آیا نمى دانى کسى که چهل قدم با مؤمنى همگام باشد خدا از حقّ او در روز قیامت سؤال مى کند؟
9-[9] امام صادق (ع) از پدرانش نقل کرده است که: رسول خدا صلّى الله علیه و آله فرمود: هر کس سه خصلت در او نباشد عملش کامل نیست: 1- تقوایى که او را از معصیت خدا باز دارد. 2- خلق و خویى که با مردم مدارا نماید. 3- بردباریى که جهالت نادان را با آن برطرف سازد.
10-[10] سیّد رضى در (نهج البلاغه) از حضرت امیر (ع) نقل مىکند که آن حضرت فرمود: چنان با مردم معاشرت کنید که اگر بمیرید بر شما بگریند و اگر از آنها دور شدید مشتاق دیدار شما باشند.[11]
[1] ( 1)( باب 2:) اصول کافى، صفحات 609 و 625
[2] ( 2) اصول کافى، ص 245.
[3] ( 3) اصول کافى، صفحات 609 و 245؛ المحاسن، ص 375؛ من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 98.
[4] ( 4) اصول کافى، ص 244؛ الخصال ج 1، ص 72.
[5] ( 5) اصول کافى، ص 244 یب، ج 2، ص 574، من لا یحضره الفقیه ج 1، ص 18.
[6] ( 6) من لا یحضره الفقیه ج 1، ص 98؛ محاسن برقى، ص 358.
[7] ( 7) من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 98؛ اصول کافى، ص 625؛ محاسن برقى، 358.
[8] ( 8) مجالس صدوق، ص 363.
[9] ( 9) محاسن برقى، ص 6.
[10] ( 10) نهج البلاغه، قسمت دوّم، ص 145.
[11] حر عاملى، محمد بن حسن، آداب معاشرت از دیدگاه معصومان علیهم السلام، 1جلد، آستان قدس رضوى، بنیاد پژوهشهاى اسلامى - مشهد مقدس، چاپ: پنجم، 1380. صص 20 الی 22
