14- جایگاه بحث واقع گرایی اخلاقی

امروزه اخلاق پر جاذبه ترین گفتگوها میان فرهنگ ها ، ادیان و اقوام گوناگون است مانند اینکه :

آیا سقط جنین ، عملی شایسته است؟ آیا قتل ترحّمی ، کاری درست است؟ اعطای اعضای بیماران مرگ مغزی به بیماران نیازمند ، عملی صحیح است؟ شبیه سازی ، عملی بایسته و درست است؟

به نظر می رسد برای ارایه پاسخ معقول و مقبول به پرسش های مزبور و سؤالاتی از این دست ، نیازمند داشتن مبنای عقلانی و منطقی است که یکی از مهمترین آن مسئله واقع گرایی اخلاقی است.

وقتی محقّقی در پی کشف حکم سقط جنین است ، در واقع می کوشد تا از واقعیّتی ناشناخته پرده بردارد. در حقیقت ورود به این گونه مباحث وابسته به اثبات واقعیّت داشتن احکام اخلاقی است.

واقعیّت و حقیقت داشتن احکام اخلاقی مثل حکم کشتن انسان بی گناه  عملی خطا است ، احترام به سالمندان کاری پسندیده است ، در دو محور مطرح می شود :

الف – محور مفاهیم این احکام : مانند مفهوم قتل ترحّمی و کشتن انسان بی گناه ، سقط جنین ، ظلم ، عدل یا مفاهیمی همچون خوب ، بد ، باید ، نباید .

ب – اصل آن احکام و گزاره ها : یعنی آیا این گزاره ها و احکام از واقعیّتی در ورای خود خبر  می دهند؟

 امروزه اخلاق پر جاذبه ترین گفتگوها میان فرهنگ ها ، ادیان و اقوام گوناگون است مانند اینکه :

آیا سقط جنین ، عملی شایسته است؟ آیا قتل ترحّمی ، کاری درست است؟ اعطای اعضای بیماران مرگ مغزی به بیماران نیازمند ، عملی صحیح است؟ شبیه سازی ، عملی بایسته و درست است؟

به نظر می رسد برای ارایه پاسخ معقول و مقبول به پرسش های مزبور و سؤالاتی از این دست ، نیازمند داشتن مبنای عقلانی و منطقی است که یکی از مهمترین آن مسئله واقع گرایی اخلاقی است.

وقتی محقّقی در پی کشف حکم سقط جنین است ، در واقع می کوشد تا از واقعیّتی ناشناخته پرده بردارد. در حقیقت ورود به این گونه مباحث وابسته به اثبات واقعیّت داشتن احکام اخلاقی است.

واقعیّت و حقیقت داشتن احکام اخلاقی مثل حکم کشتن انسان بی گناه  عملی خطا است ، احترام به سالمندان کاری پسندیده است ، در دو محور مطرح می شود :

الف – محور مفاهیم این احکام : مانند مفهوم قتل ترحّمی و کشتن انسان بی گناه ، سقط جنین ، ظلم ، عدل یا مفاهیمی همچون خوب ، بد ، باید ، نباید .

ب – اصل آن احکام و گزاره ها : یعنی آیا این گزاره ها و احکام از واقعیّتی در ورای خود خبر  می دهند؟

نکته قابل تأمّل اینکه بحث از مفاهیم بر بحث از گزاره ها تأثیر مستقیم دارد و دیدگاه پذیرفته در آن بخش ، در

این بخش هم دخالت می کند و واقعیّت داشتن احکام اخلاقی به واقعیّت داشتن مفاهیم اخلاقی ارجاع داده می شود.

لازم به ذکر است که پژوهش‌های اخلاقی در سه عرصه و زمینة مختلف قابل مطرح شدن هستند: اخلاق توصیفی ، اخلاق هنجاری و فرا اخلاق. که مبحث واقع‌گرایی اخلاقی در زمرة مباحث فرا اخلاقی است که به بحث عقلانی در حوزة اخلاق می‌پردازد. همچنین، فرا اخلاق نیز به نوبة خود دارای مباحث گوناگونی است که می‌توان آنها را در شاخه‌های معنا شناسی ، معرفت شناسی و هستی شناسی قرار داد.

     بحث از واقع‌گرایی اخلاقی در درجة نخست مسأله‌ای است در هستی‌شناسی حقایق اخلاقی، که ما در صدد هستیم تا بدانیم آیا حقایق اخلاقی وجودی مستقل از آدمیان در عالم هستی دارند یا خیر ؟ البته مباحث معرفت‌شناختی و معناشناختی نیز در این موضوع نقشی مهم و کلیدی ایفا می‌نمایند.